Thiếu vitamin D là gì?
Thiếu vitamin D có nghĩa là bạn không nhận đủ vitamin D để sống khỏe mạnh.
Tại sao tôi cần vitamin D và cách nào nhận được nó?
Vitamin D giúp cơ thể bạn hấp thu calcium. Calcium là một những thành phần cấu tạo xương. Vitamin D cũng giữ vai trò trong các hệ thần kinh, cơ và miễn dịch của bạn.
Bạn có thể nhận được vitamin D theo ba cách: qua da, từ thức ăn và từ thuốc uống bổ sung. Cơ thể bạn tạo nên vitamin D một cách tự nhiên sau khi phơi ánh sáng mặt trời. Nhưng phơi nắng quá nhiều có thể làm cho da bị lão hóa và bị ung thư, do đó nhiều người cố gắng thu nhận vitamin D từ những nguồn khác.
Tôi cần bao nhiêu vitamin D?
Số lượng vitamin D bạn cần mỗi ngày tùy thuộc vào độ tuổi của bạn. Số lượng được khuyến cáo theo dơn vị quốc tế (IU) là:
+ Mới sinh đến 12 tháng: 400 IU
+ Trẻ em từ 1 đến 13 tuổi: 600 IU
+ Thiếu niên từ 14 đến 18 tuổi: 600 IU
+ Người lớn từ 19 đến 70 tuổi: 600 IU
+ Người lớn từ 71 tuổi trở lên: 800 IU
+ Phụ nữ mang thai và cho con bú: 600 IU
Người có nguy cơ cao bị thiếu vitamin D có thể cần nhiều hơn. Hãy hỏi bác sĩ về số lượng bạn cần.
Cái gì gây ra thiếu vitamin D?
Bạn có thể thiếu vitamin D vì những nguyên nhân khác nhau:
+ Thức ăn của bạn không chứa đủ vitamin D.
+ Bạn không hấp thu đủ vitamin D từ thức ăn (suy giảm hấp thu).
+ Bạn không phơi nắng đủ.
+ Gan hoặc thận của bạn không chuyển hóa vitamin D thành dạng hoạt động trong cơ thể.
+ Bạn sử dụng loại thuốc ảnh hưởng đến khả năng chuyển hóa hoặc hấp thu vitamin D của cơ thể bạn.
Ai có nguy cơ thiếu vitamin D?
Một số người có nguy cơ thiếu vitamin D cao hơn:
+ Trẻ bú mẹ, do sữa mẹ chứa ít vitamin D. Nếu bạn đang cho con bú, hãy cho trẻ thêm 400 IU vitamin D mỗi ngày.
+ Người lớn tuổi, do da của bạn không tạo được vitamin D khi phơi nắng hữu hiệu như khi bạn còn trẻ, và thận của bạn suy giảm khả năng chuyển hóa vitamin D sang dạng hoạt động.
+ Người có màu da sạm, khả năng tạo vitamin D từ ánh sáng mặt trời kém hơn.
+ Người bị các bệnh như bệnh Crohn, không thể xử lý mỡ đúng mức, mà vitamin D cần mỡ để được hấp thu.
+ Người béo phì, do mỡ trong cơ thể họ kết với một số vitamin D và không cho nó đi vào máu.
+ Người đã phẫu thuật bắc cầu dạ dày (gastric by-pass surgery).
+ Người mắc bệnh loãng xương.
+ Người mắc bệnh thận hoặc bệnh gan mạn tính.
+ Người mắc bệnh cường tuyến cận giáp (có quá nhiều hormone kiểm soát nồng độ calcium cơ thể).
+ Người mắc bệnh sarcoid (sarcoidosis), bệnh lao, bệnh nấm histoplasmin (histoplasmosis), hoặc bệnh u hạt khác (u hạt là tập họp các tế bào gây viêm mạn tính).
+ Người mắc bệnh lymphoma, là một loại ung thư.
+ Người sử dụng thuốc ảnh hưởng đến chuyển hóa vitamin D, như là cholestyramine (thuốc hạ cholesterol), thuốc chống động kinh, glucocorticoid, thuốc chống nấm, và thuốc HIV/AIDS.
Hãy nói chuyện với bác sĩ nếu bạn có nguy cơ thiếu vitamin D. Hiện có một thử nghiệm máu, có thể đo được số lượng vitamin D trong cơ thể bạn.
Thiếu vitamin D có thể gây ra chuyện gì?
Thiếu vitamin D có thể dẫn đến giảm nồng độ xương, góp phần gây loãng xương và gãy xương.
Thiếu vitmain D nặng cũng có thể dẫn đến các bệnh khác. Ở trẻ em, nó có thể gây còi xương. Còi xương là một bệnh hiếm gặp, khiến xương trở nên mềm và cong vẹo. Nhũ nhi và trẻ em người Mỹ da đen có nguy cơ mắc bệnh còi xương cao hơn. Ở người lớn, thiếu vitamin D nặng dẫn đến bệnh nhuyễn xương (osteomalacia). Nhuyễn xương khiến xương bị yếu, đau xương và yếu cơ.
Các nhà nghiên cứu đang tìm hiểu sự liên quan có thể có của vitamin D với các bệnh như tiểu đường, tăng huyết áp, ung thư, bệnh tự miễn như là đa xơ cứng (multiple sclerosis). Họ cần phải tiến hành nhiều nghiên cứu hơn trước khi hiểu được các ảnh hưởng của vitamin D lên những tình trạng này.
Làm cách nào tôi nhận được thêm vitamin D?
Có vài loại thức ăn có vitamin D một cách tự nhiên:
+ Cá mỡ như cá hồi (salmon), cá ngừ (tuna) và mackerel (cá thu)
+ Gan bò
+ Phô mai
+ Nấm
+ Lòng đỏ trứng
Bạn cũng có thể nhận vitamin D từ các thức ăn được tăng cường. Bạn có thể xem nhãn thức ăn để biết thức ăn có bổ sung vitamin D. Các thức ăn thường được bổ sung vitamin D gồm:
+ Sữa
+ Bột ngũ cốc ăn sáng (breakfast cereals)
+ Nước cam
+ Các sản phẩm khác của sữa, như sữa chua
+ Nước đậu nành
Vitamin D có trong những viên đa sinh tố. Cũng có vitamin D dạng viên hoặc dạng lõng cho trẻ em.
Nếu bạn bị thiếu vitamin D, hãy điều trị bằng cách bổ sung. Hãy hỏi bác sĩ bạn cần bao nhiêu, cần bao nhiêu lần trong ngày và cần trong bao lâu.
Nhiều vitamin D quá có hại không?
Dùng quá nhiều vitamin D có thể tác hại. Các dấu hiệu ngộ độc gồm có nôn, ói, chán ăn, bón, yếu ớt và giảm cân. Vitamin D dư thừa cũng làm hại thận. Vitamin D quá nhiều cũng làm tăng nồng độ calcium trong máu. Nồng độ calcium trong máu cao có thể gây lơ mơ, mất phương hướng và các rối loạn nhịp tim.
Hầu hết các trường hợp ngộ độc vitamin D xảy ra khi sử dụng quá nhiều vitamin D. Phơi nắng quá nhiều không gây ngộ độc vitamin D bởi vì cơ thể giới hạn số lượng vitamin mà nó sinh ra.
Nguồn: MedlinePlus
https://medlineplus.gov/vitaminddeficiency.html
Trần Thanh Xuân dịch
