Cúm là gì?
Cúm là một loại vi rút mà bạn hít vào. Nó có thể đi vào mũi, họng và hai phổi. Mùa này (2013-2014) có những vắc xin bao gồm 4 dòng vi rút cúm hoặc 3 dòng vi rút cúm. Những dòng này là những dòng có thể mắc trong mùa cúm năm nay. Điều quan trọng là phải chủng vắc xin cúm mới mỗi năm.
Làm thế nào tôi biết mình bị cúm?
Cúm thường khởi đầu đột ngột và có thể bao gồm các triệu chứng sau:
+ sốt (thường cao)
+ lạnh run
+ đau cơ
+ tay chân yếu
+ đau họng
+ chảy mũi nước hoặc nghẹt mũi
+ nhức đầu
+ mắt đỏ hoặc ngứa
+ ho khan
+ mệt mỏi (có thể mệt mỏi cực độ)
+ tiêu chảy (nhất là ở trẻ em)
Vắc xin cúm là gì?
Vắc xin cúm có thể bảo vệ bạn khỏi một số loại vi rút cúm. Có 3 dạng:
+ Tiêm bắp: Vắc xin được tiêm vào cơ bắp cánh tay. Nó được tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên và cho người lớn. Nó không thể gây bệnh cúm virút cho bạn.
+ Tiêm trong da: Vắc xin được tiêm vào trong da cánh tay. Nó được tiêm cho người lớn tuổi từ 18 đến 64. Nó không thể gây bệnh cúm virút cho bạn.
+ Xịt mũi. Đó là một hỗn hợp, là loại vắc xin vi rút còn sống đã bị làm yếu đi, không được sử dụng cho người mắc bệnh phổi hoặc bệnh khác, phụ nữ có thai. Xịt mũi có thể được sử dụng cho người khỏe mạnh tuổi từ 2 đến 49.
Trẻ em từ 6 tháng đến 8 tuổi khi sử dụng vắc xin lần đầu tiên cần sử dụng 2 liều, cách nhau ít nhất 4 tuần để được bảo vệ hoàn toàn. Một số trẻ đã sử dụng vắc xin mùa vừa qua cũng cần 2 liều. Hãy hỏi nhân viên y tế xem con bạn cần bao nhiêu liều.
Nếu bạn dị ứng với trứng, hãy nói với nhân viên y tế trước khi sử dụng vắc xin. Bạn có khả năng sử dụng vắc xin chuẩn một cách an toàn hoặc nhận vắc xin không có trứng. Những vắc xin này thường có sẵn vào tháng 9 cho đến tháng 3 hoặc tháng 4, khi mùa cúm chấm dứt.
Ai nên sử dụng vắc xin cúm?
+ Tất cả mọi người lớn và trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên
+ Người có nguy cơ mắc bệnh cúm nghiêm trọng, bao gồm:
– Người quá 50 tuổi (một phiên bản vắc xin mạnh hơn được đề nghị sử dụng đối với người 65 tuổi hoặc lớn tuổi hơn)
– Phụ nữ có thai
– Trẻ nhỏ
+ Người chăm sóc trẻ em nhỏ hơn 6 tháng tuổi
+ Người lớn và trẻ em mắc những bệnh sau:
– Bệnh phổi mạn tính (gồm có khí thủng phổi, COPD và suyễn)
– Bệnh tim mạn tính (trừ tăng huyết áp)
– Bệnh chuyển hóa mạn tính (gồm có tiểu đường)
– Bệnh thận
– Bệnh gan
– Rối loạn về máu (gồm có thiếu máu hình liềm)
– Người có suy giảm hệ thống miễn dịch, như người bệnh HIV/AIDS hoặc người bị ức chế miễn dịch do sử dụng steroids dài hạn, hóa trị hoặc xạ trị.
– Trẻ em hoặc thiếu niên trị liệu bằng aspirin hàng ngày
– Người chăm sóc chung sống với hoặc chăm sóc những người có nguy cơ cao mắc những biến chứng nghiêm trọng của cúm
– Người quá béo phì, chỉ số khối cơ thể (BMI) 40 hoặc hơn
Ghi chú: Danh sách này chỉ đưa ra những tình trạng điển hình vốn được đề nghị sử dụng vắc xin cúm. Nhân viên y tế có thể đề nghị bạn tiêm ngừa vắc xin cúm đối với những tình trạng khác.
Tôi có thể làm gì để phòng ngừa cúm?
+ Rửa hai bàn tay bạn thường xuyên và kỹ lưỡng. Hãy sử dụng xà bông với nước hoặc một loại nước rửa tay.
+ Tránh gần người bị bệnh.
+ Ăn uống lành mạnh.
+ Kiểm soát tốt các bệnh trạng, như là suyễn.
+ Không hút thuốc và tránh mọi khói thuốc.
+ Che mũi và miệng của bạn bằng khăn mỗi khi ho hoặc nhảy mũi và sau đó ném bỏ khăn này.
Phải làm gì nếu tôi bị cúm?
+ Điều trị các dấu hiệu bằng những loại thuốc giảm sốt và đau như acetaminophen (Tylenol) hoặc ibuprofen (Motrin, Advil). Không bao giờ cho trẻ aspirin mà không trao đổi trước với nhân viên y tế.
+ Hỏi nhân viên y tế về các loại thuốc trị triệu chứng của bạn được kê toa. Các loại thuốc này cần được sử dụng ngay sau khi khởi bệnh cúm mới hiệu quả.
+ Nghỉ ngơi càng nhiều càng tốt.
+ Uống nhiều các loại nước.
+ Tránh chạm vào mắt, mũi hoặc miệng của bạn để ngăn ngừa sự lây nhiễm vi rút.
+ Nghỉ tại nhà, không đi làm đi học để tránh lây nhiễm cúm cho người khác.
+ Đến bác sĩ hoặc bệnh viện ngay nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào như sau:
– khó thở
– đau hoặc tức ngực hoặc bụng
– chóng mặt đột ngột
– lú lẫn
– ói dữ dội không ngưng
Nguồn: American Thoracic Society
http://patients.thoracic.org/information-series/en/resources/influenza-the-flu.pdf
Trần Thanh Xuân dịch