Bạn nhìn thấy thế nào khi tuổi tác ngày càng lớn?

Bạn có thể không nhận thấy rõ ràng các thay đổi lúc ban đầu. Có thể bạn thấy phải sử dụng kính nhiều lần hơn để nhìn gần. Bạn có thể gặp khó khăn khi điều tiết ánh sáng chói chang hoặc đọc sách báo khi thiếu ánh sáng. Bạn có thể mang vớ màu xanh và nghĩ rằng chúng màu đen. Đó là một vài trong số các thay đổi bình thường đối với mắt bạn khi bạn lớn tuổi.

Do ngày càng có nhiều người Mỹ nghỉ hưu và lớn tuổi hơn, các nhà khoa học dự đoán rằng số lượng người có vấn đề về mắt do lớn tuổi sẽ tăng mạnh. Bạn không thể ngăn chặn tất cả các thay đổi do lớn tuổi đối với mắt bạn. Nhưng bạn có thể từng bước bảo vệ thị lực của bạn và làm giảm nguy cơ bệnh mắt nghiêm trọng trong tương lai. Hiện đã có các điều trị hữu hiệu đối với nhiều rối loạn có thể dẫn đến mù lòa. Bạn cũng có thể học các tận dụng thị lực mà bạn có.

“Giảm thị lực và mù đứng trong năm nguyên nhân hàng đầu gây khuyết tật ở người lớn tuổi,” BS. Cynthia Owsley, một nhà nghiên cứu mắt Đại học Alabama, Birmingham nói. Thay đổi thị lực có thể gây khó khăn cho các hoạt động hàng ngày, như đọc thư, mua sắm, nấu ăn, đi bộ và lái xe an toàn. “Mất thị lực có thể không đe dọa tính mạng, nhưng chắc chắn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn,” BS. Owsley nói.

Hai thủy tinh thể trong suốt, uốn cong ở phía trước mắt bạn có thể là một trong các bộ phận đầu tiên của cơ thể bạn biểu hiện các dấu hiệu của tuổi tác. Thủy tinh thể uốn cong để hội tụ ánh sáng và tạo nên hình ảnh trên võng mạc ở phía sau mắt bạn. Sự linh hoạt này cho phép bạn nhìn thấy ở các khoảng cách khác nhau – thật gần hoặc thật xa. Nhưng thủy tinh thể cứng dần theo tuổi tác. Sự thay đổi này có thể bắt đầu sớm khi bạn ở độ tuổi hai mươi, nhưng nó cũng có thể xuất hiện dần dần, hàng chục năm sau mới nhận thấy được.

Cuối cùng, các thủy tinh thể cứng đơ và đóng mây do tuổi tác ảnh hưởng đến gần như tất cả mọi người. Bạn có thể gặp khó khăn khi nhìn vào các vật gần, gọi là viễn thị. Mọi người trên 35 tuổi đều có nguy cơ bị viễn thị.

“Bạn có thể thấy mình đang cầm quyển sách xa hơn khi đọc. Bạn thậm chí có thể bắt đầu nghĩ rằng cánh tay mình không đủ dài,” BS. Emily Chew, một nhà nghiên cứu lâm sàng tại Viện Mắt Quốc gia nói. “Một cách điều trị tốt và đơn giản cho viễn thị là mang kính đọc sách.”

Các vùng đám mây trong thủy tinh thể, gọi là đục thủy tinh thể, là một vấn đề về mắt thường gặp khác, xuất hiện theo tuổi tác. Hơn 24 triệu người Mỹ bị đục thủy tinh thể. Vào tuổi 75, hơn một nữa trong chúng ta sẽ bị. Một vài đục thủy tinh thể vẫn nhỏ và ít ảnh hưởng đến thị lực, nhưng số khác lớn dần và gây trở ngại cho tầm nhìn. Các triệu chứng gồm có hình ảnh bị mờ (blurriness), khó nhìn thấy vào ban đêm, ánh sáng có vẻ quá chói chang và thị lực phai màu sắc (faded color vision). Không có phương cách đặc hiệu nào để ngăn chặn đục thủy tinh thể, nhưng hút thuốc lá và phơi nhiễm ánh sáng mặt trời làm tăng nguy cơ phát sinh đục thủy tinh thể. Mổ đục thủy tinh thể là một điều trị an toàn, thường gặp, có thể tái tạo thị lực tốt.

Thời gian qua đi cũng làm yếu các cơ nhỏ bé kiểm soát kích thước con ngươi của mắt bạn. Con ngươi trở nên nhỏ hơn và đáp ứng yếu hơn đối với các thay đổi ánh sáng. Đó là lý do người trên 60 tuổi cần ánh sáng nhiều gấp ba lần để đọc sách thoải mái so với người ở độ tuổi hai mươi. Con ngươi nhỏ hơn khiến khó nhìn thấy hơn vào ban đêm.

Nhìn thấy khó khăn về đêm có thể ảnh hưởng đến nhiều hoạt động thường ngày, kể cả khả năng lái xe an toàn. Mất tầm nhìn chung quanh làm tăng khả năng bị tai nạn giao thông, do đó bạn cần cẩn thận hơn khi lái xe.

“Giữ người lớn tuổi năng động và lái được xe trên đường, cho đến khi nào họ còn khả năng lái xe an toàn, được xem là quan trọng đối với sức khỏe và tình trạng tinh thần tốt của họ,” BS. Owsley nói. Nhưng bà cũng nhận thấy các test để cấp giấy phép lái xe có khuynh hướng tập trung vào việc nhìn rõ – bạn đọc các chữ cái trên bảng thử thị lực tốt đến mức nào.

“Test nhìn rõ có thể không phải là cách tốt nhất để xác định những tài xế có nguy cơ đụng xe,” bà nói. “Các vấn đề khác cũng quan trọng, như độ nhạy cảm phân biệt sáng-tối (contrast sensitivity), tầm nhìn chung quanh của bạn và tốc độ xử lý hình ảnh của bạn – bạn có thể xử lý thông tin hình ảnh và ra quyết định sau bánh lái nhanh như thế nào.”

Owsley và cộng sự đếm số vụ xe va chạm trong nhóm 2.000 tài xế, tuổi từ 70 trở lên, trong vòng ba năm. Họ thấy rằng việc giảm vùng nhìn thấy và tốc độ xử trí chậm, cả hai đều làm tăng nguy cơ va chạm. Nghiên cứu của họ giúp xác định các test tầm soát có thể dự đoán tốt hơn việc lái xe an toàn hay nguy hiểm.

Nếu bạn thấy không tin tưởng, bạn nên khám mắt định kỳ, xem xét đến một vài bệnh mắt nặng hơn do tuổi tác – như tăng nhãn áp, thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (age-related macular degeneration – AMD) và bệnh mắt do bệnh tiểu đường – có thể không hề có các dấu hiệu hoặc triệu chứng cảnh báo nào ở giai đoạn ban đầu.

Tăng nhãn áp gây tổn thương thần kinh thị giác. “Tăng nhãn áp có thể từ từ đánh cắp tầm nhìn chung quanh của bạn. Bạn có thể không nhận thấy cho đến lúc nó đã nặng,” Chew nói. Nó có thể được điều trị bằng thuốc nhỏ giọt theo toa, laser hoặc phẫu thuật. Nếu không điều trị, nó có thể dẫn đến mất thị lực và mù.

Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD) gây mất thị lực dần ở vùng trung tâm của tầm nhìn bạn. “AMD là nguyên nhân gây mù hàng đầu ở người Mỹ trên 65 tuổi,” Chew nói.

Một nghiên cứu lâm sàng do Viện Y tế Quốc gia tài trợ của Chew và cộng sự thấy rằng sự kết hợp đặc thù giữa vitamin và khoáng chất có thể ngăn chặn AMD khỏi tiến triển đến một dạng nặng hơn. Các nhà khoa học cũng tìm thấy rằng người ăn thực đơn giàu rau lá xanh – như cải xoăn (kale) và rau bó xôi (spinach) – hoặc nhiều cá ít khả năng mắc AMD nặng. Một nghiên cứu rộng lớn gồm 4.000 bệnh nhân AMD không cho thấy lợi ích của việc uống viên dầu cá. Tuy nhiên, viên vitamin hoặc khoáng chất – nhất là các loại chứa lutein và zeazanthin, vốn tìm thấy trong rau lá xanh – làm chậm diễn tiến đối với AMD giai đoạn cuối đe dọa thị lực.

Bệnh mắt tiểu đường, một nguyên nhân hàng đầu khác của mù, có thể làm tổn thương các mạch máu li ti bên trong võng mạc. Giữ đường huyết của bạn trong vòng kiểm soát có thể giúp ngăn chặn hoặc làm chậm bệnh.

Cách duy nhất để phát hiện các bệnh mắt nghiêm trọng trước khi chúng gây ra giảm thị lực hoặc mù là khám mắt toàn diện giãn con ngươi. Bác sĩ chăm sóc mắt của bạn sẽ nhỏ thuốc vào mắt để làm giãn, tức nở rộng con ngươi và sau đó tìm kiếm các dấu hiệu bệnh. “Khám mắt toàn diện định kỳ giúp bác sĩ có cơ hội xác định bệnh rất sớm và điều trị nó,” Owsley nói. Khám mắt hàng năm là đặc biệt quan trọng nếu bạn mắc bệnh tiểu đường.

“Nhiều hành vi lành mạnh, vốn giúp làm giảm nguy cơ bệnh mạn tính như bệnh tim hoặc ung thư, cũng giúp bảo vệ thị lực của bạn,” Owsley nói. Chúng gồm có không hút thuốc lá, ăn uống lành mạnh và kiểm soát các bệnh như tiểu đường và tăng huyết áp. “Thật tuyệt khi biết rằng sống lành mạnh chẳng những làm tăng tuổi thọ cho bạn, mà còn bảo vệ thị lực của bạn khi bạn lớn tuổi hơn,” Owsley nói.

Nguồn: NIH News in Health
https://newsinhealth.nih.gov/special-issues/seniors/your-aging-eyes
Trần Thanh Xuân dịch