Sởi là một bệnh rất dễ lây lan, do vi rút gây ra.
Nguyên nhân
Bệnh lây truyền do tiếp xúc với những giọt li ti từ mũi, miệng hoặc họng của một người đã nhiễm bệnh. Hắt hơi và ho có thể tung những giọt li ti lây nhiễm vào trong không khí.
Người đã từng nhiễm sởi hoặc người đã từng được tiêm ngừa vắc xin sởi có miễn dịch với bệnh này. Ngày trước, khi chưa được tiêm ngừa đại trà, bệnh sởi rất thường gặp ở trẻ em, hầu hết mọi người mắc bệnh trước tuổi 20. Số lượng những trường hợp bệnh sởi giảm trong vài thập kỷ gần đây, đến mức gần như không còn ở Mỹ và Canada. Tuy nhiên, mới đây đã bắt đầu tăng trở lại.
Một số cha mẹ không cho con tiêm ngừa vì lo lắng một cách không có căn cứ rằng vắc xin MMR (measles – mumps – rebella), vốn bảo vệ khỏi bệnh sởi, quai bị và rubeon, có thể khiến trẻ bị tự kỷ (autism). Những nghiên cứu hàng ngàn trẻ đã cho thấy không có mối liên quan nào giữa vắc xin này với bệnh tự kỷ. Không tiêm ngừa có thể đưa đến sự bùng phát bệnh sởi, quai bị và rubeon – tất cả đều là những bệnh có tiềm năng nguy hiểm cho trẻ.
Triệu chứng
Các triệu chứng thường bắt đầu sau 8 đến 12 ngày tiếp xúc với vi rút. Thời gian này gọi là thời gian ủ bệnh.
Các triệu chứng gồm có:
+ Mắt đỏ
+ Ho
+ Sốt
+ Chói mắt (sợ ánh sáng)
+ Đau cơ
+ Ban đỏ da
Thường xuất hiện sau 3 đến 5 ngày bắt đầu có dấu hiệu bệnh
Có thể kéo dài từ 4 đến 7 ngày
Thường khởi phát từ trên đầu và lan xuống dưới, đến những vùng khác
Ban đỏ có thể là những vùng da phẳng, đổi màu và những vùng da nổi cộm, đỏ, chắc, sau đó kết hợp với nhau
Ngứa
+ Mắt đỏ và bị kích thích (viêm kết mạc)
+ Chảy mũi nước
+ Đau họng
+ Hạt trắng nhỏ trong miệng (Hạt Koplik)
Xét nghiệm
+ Xét nghiệm huyết thanh sởi
+ Cấy vi rút (hiếm khi thực hiện)
Điều trị
Không có điều trị đặc hiệu đối với bệnh sởi.
Các liệu pháp sau đây có thể làm giảm triệu chứng:
+ Acetaminophen (Tylenol)
+ Nghỉ ngơi tại giường
+ Không khí ẩm
Một số trẻ cần được cho thêm vitamin A. Vitamin A làm giảm nguy cơ tử vong và biến chứng ở trẻ em các nước chậm phát triển, nơi trẻ không được cung cấp đủ vitamin A. Người thiếu vitamin A dễ bị nhiễm trùng, bao gồm cả sởi. Không rõ trẻ em ở các nước phát triển có được lợi ích gì không từ việc bổ sung vitamin A.
Dự hậu
Dự hậu rất tốt đối với người không bị biến chứng như viêm phổi.
Biến chứng
Các biến chứng của sởi có thể gồm có:
+ Viêm phế quản
+ Viêm não (khoảng 1 trong 1.000 trường hợp sởi)
+ Nhiễm trùng tai (Viêm tai giữa)
+ Viêm phổi
Khi nào liên hệ với thầy thuốc
Gọi cho thầy thuốc khi bạn hoặc con bạn có các triệu chứng sởi.
Phòng ngừa
Tiêm ngừa sởi rất hữu hiệu. Người không tiêm ngừa hoặc người không miễn dịch đầy đủ có nguy cơ cao mắc bệnh sởi.
Tiêm globulin miễn dịch huyết thanh 6 ngày sau khi phơi nhiễm virút sởi có thể làm giảm nguy cơ phát bệnh sởi hoặc khiến cho bệnh nhẹ hơn.
Nguồn: MedlinePlus
http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001569.htm
Trần Thanh Xuân dịch