Có hai kiểu ngủ:
– Kiểu ngủ sóng chậm (đồng thì).
– Kiểu ngủ đảo ngược (động mắt nhanh). Trong thời gian này người ngủ có thể mơ, mộng.
Ngủ, mơ – mộng là sự ức chế lan tỏa vỏ não, cốt để bảo vệ thần kinh khỏi bị kích động quá nhiều, giúp giải tỏa những ấm ức xung động trong cơ thể. Theo Freud, mơ – mộng thường là dục vọng bị dồn nén. Khi đang nằm mơ mà bị đánh thức hoặc khi mất ngủ, người ta cảm thấy mệt. Đó là do chức năng giấc ngủ bị suy yếu. Ngược lại hiện tượng ngủ quá nhiều (tăng năng giấc ngủ) cũng có thể do bệnh tật.
Ngủ làm hạ chuyển hóa cơ thể, trong đó quá trình đồng hóa chiếm ưu thế. Ngoài các cơ quan sống như hệ hô hấp, hệ tuần hoàn vẫn tự động làm việc, các cơ quan khác đều hoạt động ở mức thấp hoặc không hoạt động. Người ta thường dùng giấc ngủ ngắn hay giấc ngủ dài để điều trị một số bệnh, nhất là bệnh tâm-thể.
Các yếu tố ảnh hưởng đến giấc ngủ
Thế nào là rối loạn giấc ngủ trẻ thơ? Điều này thật khó xác định, chỉ có cha mẹ mới rõ. Có thể cháu khó ngủ, quấy khóc, thức đêm hoặc lo phải xa mẹ. Cũng có thể cháu bị rối loạn do thói quen xấu khi ngủ, do bú đêm nhiều hoặc do sinh thiếu tháng, phải truyền tĩnh mạch lâu.
Đây không phải vấn đề của cháu mà là của cha mẹ. Chính các bà mẹ đã vì quá thương yêu, say sưa con mà làm chúng dễ tỉnh thức, làm chậm phát triển khả năng tự ru ngủ trong con người cháu. Sau đây là một vài ví dụ:
- Những rắc rối về hôn nhân
Khi có bất hòa (vợ chồng to tiếng, ly thân, ly hôn), người mẹ không nằm với bố mà sang nằm với con, làm cho con khóc. Có khi mẹ cho mình là đúng nên sang với con, lấy con làm niềm an ủi mình, vô tình đã gieo vào đầu óc trẻ những niềm băn khoăn, thắc mắc, khó ngủ.
- Giận hờn
Đôi khi người mẹ giận hờn vì một việc gì đó, nhưng không thể hiện với chồng mà thể hiện với con, hy vọng qua con, nỗi bực tức sẽ đến chồng. Nhưng sự thể hiện này đã đến với con không đúng lúc, làm cháu thức, hoặc sự thiếu âu yếm làm cho con lo nghĩ, giấc ngủ mất bình thường.
- Mẹ ít được yêu chiều
Người mẹ là trung tâm của gia đình, là hình mẫu của con. Nhưng về mặt tâm lý, người mẹ cần được chiều chuộng, yêu thương. Một số phụ nữ hay phụ thuộc tình cảm vào người chồng, anh chị em trong nhà. Số khác lại sợ xa chồng, sợ sống cô đơn trong lúc sóng gió hay những khi con ốm đau. Nếu người chồng hay cáu kỉnh, ít quan tâm yêu chiều vợ (nhất là khi con bị ốm) thì người vợ càng thêm suy nghĩ, làm ảnh hưởng đến con.
Trong một gia đình ít người, nếu vắng bóng một ai đó (nhất là người chồng), người vợ sẽ cảm thấy trống trải, thiếu an toàn, đêm hôm không yên tâm. Họ sẽ có khuynh hướng dồn tình cảm cho con, khiến con dễ bị rối loạn giấc ngủ.