Nếu bạn mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), bạn có thể hưởng lợi từ phẫu thuật phổi. Tuy nhiên chỉ một số ít người có loại COPD hưởng lợi từ phẫu thuật. Các loại phẫu thuật chính đối với COPD là cắt bỏ bóng khí, cắt giảm thể tích phổi và ghép phổi.
Nếu bạn mắc bệnh COPD và cần được phẫu thuật vì những lý do khác, bạn nên nói với thầy thuốc trước khi có bất kỳ một phẫu thuật nào.
Cắt bỏ bóng khí là gì?
Khí phế thủng tạo ra các phế nang căng phồng. Khi các phế nang trở nên cực kỳ lớn, chúng được gọi là bóng khí. Cắt bỏ bóng khí là cắt bỏ các phế nang quá lớn này, hiện đang chén ép lên phổi lành mạnh, khiến cho các phế nang lành mạnh hoạt động kém. Rất ít người có các bóng khí quá lớn này. Hầu hết người mắc bệnh COPD từ khí phế thủng có nhiều những vùng nhỏ các phế nang bị hư hại trong hai phổi của họ. Các phế nang hư hại nhỏ này thường nằm rải rác khắp cả hai phổi và do đó không được lợi ích gì từ cắt bỏ bóng khí.
Cắt giảm thể tích phổi (lung volume reduction surgery – LVRS) là gì?
Phẫu thuật cắt giảm thể tích phổi (LVRS) là cắt bỏ phần trên của một hoặc của hai phổi. Cũng như cắt bỏ bóng khí, LVRS liên quan đến việc cắt bỏ các phế nang không còn hoạt động. Tuy nhiên, không giống như cắt bỏ bóng khí, LVRS cắt bỏ tất cả các phế năng trong một phần ba trên của một hoặc của cả hai phổi, bao gồm cả một số phế nang còn tốt. Sau khi cắt đi phần hầu hết không còn hoạt động, bạn có thể hít thở tốt hơn. Do LVRS là một phẫu thuật lớn, bạn phải có một quả tim khỏe mạnh và hai lá phổi còn lại khỏe mạnh sau khi phẫu thuật để đáng với những nguy cơ khi phẫu thuật. Bạn cũng phải cho thấy bạn mong muốn giữ được thể chất mạnh khỏe bằng cách bỏ hút thuốc và hoàn tất chương trình phục hồi chức năng hô hấp trước khi được phẫu thuật cắt giảm thể tích phổi.
Ghép phổi là gì?
Ghép phổi là thay thế một hoặc hai phổi của bạn bằng (hai) phổi của người hiến tạng. Những ứng viên ghép phổi mắc bệnh COPD không mắc bệnh nặng nào khác và mắc bệnh phổi nặng đến độ lợi ích của phẫu thuật nặng cân hơn những nguy cơ. Hầu hết các bệnh nhân COPD không phải là ứng viên tốt để ghép phổi do nguy cơ của những biến chứng nghiêm trọng.
Nếu tôi cần phẫu thuật tổng quát vì lý do khác thì thế nào?
Như mọi người khác, sức khỏe của bạn càng có nhiều vấn đề, nguy cơ các biến chứng trong hoặc sau khi phẫu thuật càng lớn. Khi bạn mắc bệnh COPD, khả năng mắc các biến chứng phẫu thuật tăng cao. Trước khi có bất kỳ một phẫu thuật nào, hãy thảo luận với thầy thuốc về loại phẫu thuật được tiến hành, những nguy cơ có thể xảy ra, những gì bạn có thể làm để làm giảm nguy cơ mắc phải những vấn đề này sau phẫu thuật.
Có những thử nghiệm hoặc điều trị nào tôi nên làm trước bất kỳ một phẫu thuật tổng quát nào?
Trước khi phẫu thuật, điều quan trọng là thầy thuốc của bạn phải biết được tình trạng của hai phổi của bạn. Một hoặc nhiều thử nghiệm hô hấp có thể thể được yêu cầu để thử nghiệm tình trạng hai phổi của bạn. Trước khi phẫu thuật bạn có thể được cho thêm các loại thuốc như steroid hoặc kháng sinh. Thầy thuốc của bạn cũng có thể tiếp xúc với phẫu thuật viên để bàn bạc về phẫu thuật của bạn. Ngoài việc biết được tình trạng của hai phổi của bạn, đội ngũ thầy thuốc sẽ muốn biết chắc rằng bạn có tình trạng sức khỏe tốt trước khi phẫu thuật. Họ có thể đề nghị bạn tham gia một chương trình phục hồi chức năng hô hấp. Nếu không có sẵn một chương trình phục hồi chức năng hô hấp, bạn nên bắt đầu một chương trình thể dục thể thao của riêng bạn để tăng cường sức khỏe. Đi bộ là một dạng thể dục rất tốt. Nếu bạn hút thuốc, bạn phải ngừng hút ít nhất 4 tuần trước khi phẫu thuật và sau đó mới hy vọng tốt được.
Nguồn: American Thoracic Society
http://patients.thoracic.org/information-series/en/resources/surgery-for-chronic-obstructive-pulmonary-disease.pdf
Trần Thanh Xuân dịch