Hiện nay, có những bệnh nhân đã điều trị hen suyễn và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (Chronic Obstructive Pulmonary Disease-COPD) rất thành công nhưng cũng có những bệnh nhân tự ý ngưng thuốc khi không còn biểu hiện ho, khạc đàm, khò khè, khó thở. Chúng ta cùng nghe PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan, Cố vấn chuyên môn của phòng khám CHAC chia sẻ về vấn đề này.

Vậy làm sao để điều trị bệnh hen suyễn và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính thành công ?

“Việc đầu tiên là bệnh nhân cần phải hiểu rằng, đây là hai bệnh mạn tính. Có nghĩa là, cho đến thời điểm hiện tại, chưa có một phương pháp nào điều trị dứt được hai bệnh này, kể cả Đông Y lẫn Tây Y.” PGS Lan khẳng định.

Theo PGS. Lan, bệnh nhân phải theo đuổi việc điều trị này suốt đời. “Điều quan trọng nhất là bệnh nhân phải tuân thủ việc tái khám. Đặc biệt là đối với bệnh nhân hen. Có thể là sau 4 tuần điều trị đầu tiên, tất cả triệu chứng của bệnh nhân hen đã không còn. Vì vậy, bệnh nhân thường bỏ điều trị luôn.” PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan cho biết.

Theo PGS Lan, bệnh nhân bị COPD sẽ bị khó thở dai dẳng. Nó không mất đi như bệnh hen. Vì vậy, bệnh nhân bị COPD họ tuân thủ hơn. Cũng có nhiều bệnh nhân vì nhiều lý do khác nhau mà họ bỏ trị. Cũng theo PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan, việc bỏ trị đối với bệnh COPD là điều vô cùng nguy hiểm. “Nó có thể dẫn đến những đợt kịch phát, hen suyễn và COPD. Triệu chứng nhẹ thì có thể điều trị tại nhà, phòng khám, nặng hơn có thể nhập viện, cấp cứu, thậm chí là vào hồi sức tích cực, thở Oxy, thở máy, truyền kháng sinh…” PGS Lan nhấn mạnh.

Muốn điều trị hiệu quả, bệnh nhân phải tuân thủ nội dung như toa của bác sĩ đã ra. Cái khó của hai bệnh hen và COPD ở chỗ tất cả các thuốc điều trị đều ở dạng bình xịt định liều. “Việc sử dụng làm sao cho nó đúng thì bác sĩ đã hướng dẫn nhưng khi bác sĩ kiểm tra lại thì 80% bệnh nhân đều sai” PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan dẫn chứng.

Đúng thuốc, đúng cách, đúng liều

PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan khẳng định: “Quan trọng nhất là việc sử dụng bình xịt thế nào cho đúng cách, tìm các bác sĩ, điều dưỡng, tiệm thuốc hướng dẫn và bên trong toa thuốc cũng có. Vì vậy, bệnh nhân phải xịt đúng cách. Thứ nhất là xịt làm sao đừng để thuốc bay ra ngoài. Thứ hai là đúng liều. Ví dụ bác sĩ cho xịt sáng hai tối hai thì bệnh nhân phải xịt sáng hai tối hai, không được tự ý giảm liều. Thứ ba là phải đúng thuốc. Nhiều khi có hai loại thuốc xịt, bệnh nhân nhầm lẫn thuốc này với thuốc kia.”

Phòng tránh các yếu tố nguy cơ Theo PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan, bệnh nhân cần phải phòng tránh các yếu tố nguy cơ. Nhiều nhất vẫn là thuốc lá. Bệnh nhân còn hút thuốc hoặc bị hút thuốc thụ động, trong nhà có khói nhang, máy lạnh dưới 25 độ, quá 3 tháng không rửa, mền gối còn gòn, còn bông, còn cotton vốn nuôi hàng triệu con mạt nhà và nhiều yếu tố khác. “Lúc nào bệnh nhân cũng được bác sĩ cung cấp một bảng danh sách các yếu tố nguy cơ phải kiêng cử như không được ăn uống lạnh, dị ứng với thức ăn nào thì không dùng thức ăn đó, không nuôi mèo, không có gián…” PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan khẳng định.

PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan cũng nhấn mạnh đến việc tiêm ngừa cúm cho bệnh nhân hen suyễn. “Đối với bệnh COPD, phổi quá yếu nên cần phải chích ngừa nhiều bệnh như cúm, viêm phổi, zona, bạch hầu, ho gà, uốn ván thậm chí là vi trùng hợp bào hô hấp. Việc duy trì nếp sống lành mạnh cũng quan trọng, ăn uống tốt, tập thể dục, phơi nắng sáng, ăn cam chanh quýt bưởi. Bệnh nhân nặng sẽ được chúng tôi hỗ trợ phục hồi chức năng.” PGS.TS.BS Lan cho biết.

PGS Lan kết luận: “Nếu bệnh nhân hen suyễn và COPD tuân thủ đúng, xịt thuốc đúng liều, đúng thuốc tránh các yếu tố nguy cơ, có cuộc sống lành mạnh, tái khám đầy đủ thì chúng tôi đảm bảo bệnh nhân không vào đợt cấp và sống, sinh hoạt như người bình thường. Hen và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính không chữa khỏi được nhưng sẽ làm cho bệnh nhân bớt triệu chứng, tăng cường sức khỏe, tránh đợt cấp, tránh tử vong.”

Tin và ảnh: Trần Thanh Lộc