TỪ KHI NÀO GỌI LÀ NGHIỆN RƯỢU?
Theo Jellinek nghiện rượu gồm 45 triệu chứng, tiến triển theo 4 giai đoạn. Đây là những triệu chứng thường gặp. Có thể ở một số người không có một số triệu chứng nào đó nhưng một khi đã xuất hiện trong giai đoạn trước thì triệu chứng đó sẽ nặng hơn trong giai đoạn sau. Bốn giai đoạn của nghiện rượu là:
- Giai đoạn tiền nghiện rượu
- Giai đoạn bắt đầu
- Giai đoạn cao trào
- Giai đoạn kinh niên
Giai đoạn tiền nghiện rượu
Rượu càng ngày càng đóng một vai trò quan trọng hơn trong đời sống của người uống mà có khi người này không ý thức được. Người uống phải uống nhiều hơn để đạt đến hiệu quả mong muốn, gọi là hiện tượng dung nạp. Người uống phải mượn đến rượu ngày càng nhiều hơn để giải quyết những gánh nặng về tâm lý, mà không còn đủ tự tin và ý chí để huy động những biện pháp khác. Tuy nhiên trong giai đoạn này việc uống rượu không có vẻ gì khả nghi đối với người uống cũng như với những người xung quanh.
Giai đoạn nghiện rượu
Ø Giai đoạn bắt đầu
Người uống có những dấu hiệu như không còn nhớ những gì xảy ra lúc uống rượu mà không phải do bất tỉnh (lỗ đen trí nhớ), uống mà không muốn người khác biết, hay nghĩ đến rượu, muốn có tác dụng nhanh của rượu bằng cách uống nhanh những ly đầu tiên và luôn mang rượu bên mình, bắt đầu cảm thấy áy náy khi uống, tránh tất cả những câu chuyện và thông tin về rượu, càng ngày càng bị lỗ đen trí nhớ nhiều hơn. Có thể gọi là bệnh nghiện rượu từ đây.
Ø Giai đoạn cao trào
Có dấu hiệu mất kiểm soát của việc uống rượu. Bệnh nhân thường uống nhiều hơn giới hạn mình tự đề ra cho đến khi uống quá mức, mặc dù có thể thấy trước hậu quả. Người xung quanh bắt đầu phản ứng với việc uống rượu, khiến bệnh nhân mất tự tin, cảm thấy áy náy nhiều hơn, phản ứng trở lại với ý kiến của người khác. Quan hệ với gia đình, bạn bè, nơi làm việc bị ảnh hưởng nhiều. Bệnh nhân bắt đầu phải điều trị vì viêm dạ dày, tổn thương gan, rối loạn thần kinh thực vật (mạch nhanh, huyết áp dao động, đổ mồ hôi…) hay vì tai nạn. Do nồng độ rượu trong máu giảm trong lúc ngủ ban đêm nên bệnh nhân phải uống một hớp rượu từ sáng sớm. Trong giai đoạn này bênh nhân có những đợt cố gắng bỏ rượu và có thể thành công.
Ø Giai đoạn kinh niên
Bệnh nhân có triệu chứng cai rượu, nhất là vào buổi sáng (lo lắng, run, đổ mồ hôi, mắc ói ói..). Ngoài ra còn các triệu chứng của những bệnh do uống rượu lâu ngày gây ra (bệnh gan, tụy, dạ dày, ruột, tiểu đường, cao huyết áp, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, bệnh về da…). Bệnh nhân say trong nhiều ngày và hoàn toàn lệ thuộc vào rượu. Người xung quanh phản ứng rất mạnh với việc uống rượu. Nếu không được điều trị ở giai đoạn này tính mạng của bệnh nhân có thể gặp nguy hiểm.
Trên đây là sơ đồ tiến triển cổ điển của bệnh nghiện rượu. Nhận ra mình đang ở giai đoạn nào có thể giúp tiên lượng những bước tiếp theo.
BS Nguyễn Xuân Cẩm Huyên
Nguồn: CHAC.VN