t số cách điều trị hen phế quản ở trẻ em

Một số cách điều trị hen phế quản ở trẻ em
Bệnh hen suyễn (hay còn gọi là bệnh hen phế quản) là một bệnh mạn tính đường hô hấp thường gặp.
Chẩn đoán bệnh hen phế quản khi có các dấu hiệu: thở khò khè, khó thở, nặng ngực, ho tái đi tái lại (đặc biệt ho nhiều hơn vào ban đêm). Ở trẻ em, có thể nghe thấy tiếng rít khi trẻ thở ra. Các yếu tố nguy cơ của bệnh hen, là các yếu tố làm cho cơn hen dễ xảy ra hơn, bao gồm: các dị nguyên mà người bệnh tiếp xúc (mạt bụi nhà, lông các con vật nuôi, phấn hoa, khói thuốc lá, các loại hóa chất…), nhiễm trùng, nhiễm siêu vi đường hô hấp, không khí ô nhiễm, thay đổi nhiệt độ, chế độ ăn, các loại thuốc, các cảm xúc quá mạnh, gắng sức…
Để điều trị bệnh hen phế quản:
1.Nguyên tắc:
Điều trị hen nhằm đạt 6 mục tiêu kiểm soát hen:
– Không có triệu chứng hen (hoặc có ít nhất)
– Không thức giấc do hen
– Không phải dùng thuốc cắt cơn( hoặc dùng ít nhất)
– Không hạn chế hoạt động thể lực và sinh hoạt của trẻ nhỏ
– Chức năng phổi ( PEF ; FEV1) trở lại bình thường
– Không có cơn kịch phát.
Điều trị hen bao gồm điề trị cắt cơn và điều trị dự phòng ngoài cơn hen
Thuốc điều trị hen có thể dùng tại chỗ ( hít , khí dung) uống hoặc tiêm. Tuy nhiên thuốc dùng tại chỗ có nhiều ưu điểm , trong đó thuốc corticosteroid dạng hít là thuốc dự phòng hen suyễn có hiệu quả nhất hiện nay
Không được xem thường mức độ nặng nhẹ của cơn kịch phát, vì dễ có nguy cơ tử vong cao . phát hiên sớm cơn hen cấp ở trẻ, xử lý đúng cách và khẩn trương cơn hen cấp.
Trẻ em nguy cơ tử vong liên quan đến hen cao hơn người lớn vì vậy cần theo dõi sát để chuyển đi cấp cứu kịp thời.
2. Các phương pháp điều trị hen:
– Dạng hít:
MDI( metered-dose inhaler) ống hít định liều
DPI(dry power inhaler) ống hít thuốc dạng bột khô
ICS ( inhaler glucocosteroides corticosteroid) dạng hít
– Dung dịch khí dung : Dùngmáy xông khí dung
Thuốc căt cơn nhanh( thuốc làm giảm cơn hen).
Sabutamol (ventolin) hoặc Terbutaline( Bricanyl) thường được sử dụng để cắt cơn hen .
Các thuốc này làm giảm ngay cấc triệu chứng hen suyễn bằng cách giãn đường dẫn khí làm cho cơ thể dễ dàng hơn .
Thuốc kiểm soát dài hạn (ngăn ngừa bênh)
Việc ngăn ngừa bệnh thường sử dụng một loại thuốc Corticosteroid. Các laoị thuốc này giúp kiểm soát tình trạng viêm mạn tính đường hô hấp , làm giảm nguy cơ dẫn đến các cơn hen nặng. Phải dùng thuốc trong một thời gian dài , ngay cả khi trẻ cảm thấy khỏe mạnh
Thuốc tiêm: dạng dung dịch
Không được dùng trong đợt kịch phát của hen các thuốc sau đây:
– Thuốc an thần (không được dùng)
– Thuốc long đờm (có thể làm trẻ ho nặng hơn )
– Vật lý trị liệu vùng ngực ( có thể làm trẻ khó chịu hơn )
– Truyền quá nhiều dịch – kháng sinh (không chỉ định trong điều trị hen, chỉ sử dụng khi có bội nhiễm hoặc có bệnh nhiễm khuẩn kèm theo
– Epinephrin(adrenalin) có thể được chỉ định trong sốc phản vệ phù mạch , nhưng không dùng trong đợt hen kịch phát nếu đã có thuốc cường 2 tác dụng nhanh.
Một số điểm lưu ý:
Đối với trẻ dưới 5 tuổi : vì trẻ dưới 5 tuổi có những đặc điểm riêng về sinh lý bệnh cũng như diễn biến tự nhiên của bệnh khác với trẻ lớn, cần có sự phân tích toàn diện theo quyết định của thầy thuốc cho từng trẻ, không cứng nhắc theo một công thức chung cho tất cả những trẻ này
Glucocorticosteroid dạng hít được khuyến cáo sử dụng điều trị dự phòng ban đầu bắt đầu ngay ở bước 2 với liều thấp, một số trường hợp có thể cho đơn liều (một liều duy nhất ) trong ngày
Do vậy việc phân loại điều trị dự phòng cũng tùy trường hợp mà có chỉ định hợp lý. Phân loại theo kinh nghiệm của các nước châu âu và bắc mỹ cỏ thể áp dụng như sau:
– Hen ngắt quãng không thường xuyên ( infquent intermittent asthma) : Các cơn hen cấp xẩy ra cách nhau trên 6-8 tuần. cơn cấp thường xuất hiện sau nhiễm khuẩn hô hấp trên hoặc do tiếp xúc dị nguyên , môi trường. Giữa các cơn cấp , trẻ hoàn toàn bình thường , không cần điều trị dự phòng.
– Hen ngắt quãng thường xuyên ( frequent intermittent asthma ) các cơn hen cấp xảy ra cách nhau dưới 6 tuần . Có rất ít triệu chứng giữa các đợt cấp như khò khè, ho khi gắng sức. Điều trị dự phòng với ICS liều thấp không quá 200g/ngày hoặc kháng leukotrien
– Hen dai dẳng ( persistent asthma ) Trẻ có triệu chứng trong hầu hết các ngày làm ảnh hưởng giấc ngủ và các hoạt động thể lực. Cơn cấp có thể xảy ra như trong hen ngắt quãng : Điều trị dự phòng bằng ICS liều trung bình hoặc liều thấp kết hợp kháng leukotrien