BS CK1 Nguyễn xuân Bích Huyên

1/ Hiện tại đã có bao nhiêu loại Vacxin COVID19?

Trên thế giới hiện có khoảng 11 vacxin, sau đây là những loại thông dụng:

• Pfizer BioNtech
• Astra Zeneca và SII/Covishield
• Janssen/AD 26 COV 2
• Moderna COV 19
• Sinopharm COV 19  (Trung quốc )
• Sputnik V ( Liên Xô)

2/ Vacxin COVID 19 có bảo vệ được lâu dài?

          Vì các vacxin mới được sản xuất mấy tháng nay  nên chúng ta chưa biết  rõ được  mức độ  và  thời gian bảo vệ là bao lâu. Nhưng có điều đáng mừng là những người  sau khi khỏi Covid 19 đã  có đáp ứng miễn dịch bảo vệ họ  trong một thời gian khá dài không bị nhiễm lại.

Có nhiểu dữ kiện cho thấy vacxin Moderna  và Pfizer ( dùng công nghệ mRNA – để tạo đáp ứng miễn dịch với các biến thể virus mới) vẫn còn hiệu quả sau 6 tháng.

3/ Khi nào vacxin COVID19 có thể ngưng được đại dịch?

          Ảnh hưởng của vacxin lên đại dịch tùy thuộc vào nhiều  yếu tố  như hiệu quả của vacxin, mức độ sản xuất vacxin, sự xuất hiện các biến thể của virus .

          Măc dù vacxin COVID 19 cũng tốt tương đương với các loại vacxin khác nhưng nó không hiệu  quả 100%.

4/ Tôi sẽ được lợi ích gì sau khi được chích vacxin?

• Vacxin sẽ bảo vệ cho bạn không bị bệnh vì vacxin tạo được một đáp ứng miễn dịch chống lại virus SARS Cov-2
• Khi bạn được chích ngừa bạn sẽ bảo vệ được người xung quanh

5/ Sau khi chích ngừa chúng ta có cần phải tiếp tục các biện pháp phòng ngừa?

• 14 ngày sau chích ngừa mũi đầu tiên bạn chưa được bảo vệ tốt.
  • Sau khi chích mũi thứ hai, bạn sẽ được bảo vệ lâu hơn và tốt nhất.

Tuy nhiên đến nay chúng ta cũng chưa biết được phạm vi bảo vệ bạn và những người xung quanh của vacxin là bao xa nên bạn vẫn  phải giữ khoảng cách trên 1 mét, đeo khẩu trang và vệ sinh tay thường xuyên

6/ Tôi có thể chích liều thứ 2 với một vacxin của hãng khác?

          Cho đến nay đã có nhiều nghiên cứu kết luận không nên kết hợp 2 loại vacxin khác nhau.

7/ Ai có thể chích ngừa vacxin COVID 19?

          Vacxin COVID 19 an toàn cho tất cả mọi người > 18 tuổi, bao gồm cả những người có bệnh mạn tính. (Do các nghiên cứu không thử nghiệm ở người < 18 tuổi, nên chưa ghi nhận kết quả và tác dụng phụ. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều nước đã bắt đầu chích ngừa cho người < 18 tuổi)

          Trước khi chích ngừa bạn nên báo với BS nếu bạn có:

• Suy giảm miễn dịch
  • Tiền sử dị ứng nặng , nhất là  với vacxin
  • Bạn có thai hay đang cho con bú

8/  Vaxcin COVID 19 có thể cho phản ứng dương tính với bệnh,  như test  PCR hay kháng nguyên?

          KHÔNG.  Các test trên kiểm tra bệnh COVID đang tiến triển  chứ không phải xem người  đó đã được miễn nhiễm chưa.

9/ Nếu đã bị bệnh COVID 19 tôi có phải chích ngừa không?

          Bạn vẫn phải chích ngừa vì đáp ứng miễn dịch thay đổi từ người này sang người khác và chúng ta không biết đáp ứng tự nhiên đó kéo dài trong bao nhiêu lâu

          Sau khi khỏi bệnh COVID  có một số bệnh nhân (10%-30%) vẫn còn một số triệu chứng trong một thời gian dài  như mệt mỏi, khó thở, rối loạn giấc ngủ,triệu chứng tiêu hóa , lo lắng và trầm cảm. Một nghiên cứu mới bên Anh cho thấy những bệnh nhân này sẽ cảm thấy khỏe hơn nếu được chích vacxin COVID 19 tuy nhiên cũng cần có thêm nghiên cứu khác để xem vacxin có thực sự làm giảm các triệu chứng “hậu COVID”.

10/ Có thể phân biệt các phản ứng  sau khi chích vacxin với các triệu chứng của bệnh COVID 19?

          Các phản ứng sau chích ngừa  vacxin COVID 19 (sốt nhẹ, ớn lạnh, đau nhức , mệt mỏi  …) có thể giống các triệu chứng của bệnh COVID 19  nhưng chúng thường biến mất sau 2 ngày và đặc biệt là không có triệu chứng mất khứu giác và ho dai dẳng.

          Có một điều quan trọng bạn nên nhớ là bạn vẫn có thể măc bệnh COVID ngay cả khi bạn đã chích ngừa, nhất là trong 1-2 tuần đầu vì phải cần có thời gian để  đáp ứng miễn dịch hình thành và bảo vệ bạn .

          Vì vậy  nếu các triệu chứng sau chích ngừa tồn tại quá lâu là bạn phải làm test PCR tìm xem bạn có bị COVID hay không.

11/ Các loại vacxin  hiện nay có bảo vệ chống lại những biến thể của virus?

          Các vacxin đều được mong đợi sẽ bảo vệ được phần nào chống lại các biến thể

mới; vì chúng đã tạo được một đáp ứng miễn dịch rộng rãi

          Không nên tin  tưởng hoàn toàn  vào việc chích ngừa;  mà chúng ta phải làm mọi cách để dịch không lan rộng  nhằm  ngăn chặn  sự xuất hiện của các biến thể  như giữ khoảng cách, đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên và tránh những nơi chật hẹp thông khí kém.

12/ Vacxin COVID 19 có an toàn cho trẻ em?

          Vacxin sẽ được thử nghiệm trên người lớn trước. Hiện nay chúng đã được chứng minh an toàn nên đang được nghiên cứu trên trẻ em.

Trong khi chờ đợi có vacxin hãy chắc chắn là trẻ được giãn cách tốt, đeo khẩu trang và vệ  sinh tay thường xuyên.

13/ Khi nào chúng ta không cần đeo khẩu trang?

Hiện nay một số nước như Trung Quốc, Israel, Mỹ và New Zeakand đã cho phép không đeo khẩu trang; nhưng phải sau khi họ đã kiểm soát được dịch COVID 19 bằng cách phối hợp nhiều biện pháp: (1) giãn cách xã hội nghiêm ngặt, (2) kiểm tra biên giới sát sao, (3) truy vét bệnh nhân triệt để, và (4) chích vacxin rộng rãi.

          Tuy nhiên phải lưu ý rằng hiện nay trẻ em và thiếu niên chưa được chích ngừa, và vẫn có  sự xuất hiện các biến thể  mới của virus  vì vậy cũng nên vẫn đeo khẩu trang.

TÓM LẠI:

Tuy vẫn còn nhiều câu hỏi xoay quanh hiệu quả, thời hạn và mức độ an toàn các loại vacxin COVID-19; do các Vaxcin vẫn còn khá mới trong thực tế áp dụng.

Tuy nhiên, với những kết quả thử nghiệm; cùng với việc triển khai rộng rãi trên nhiều nước trên thế giới, đã khẳng định việc tiêm ngừa Vacxin mang lại nhiều hiệu quả, an toàn chấp nhận được trong phòng chống đại dịch thế kỷ này.

Tuy nhiên, không có Vaxcin nào đạt hiệu quả 100%, vì vậy cần đeo khẩu trang và tích cực phối hợp cùng chính quyền địa phương trong phòng chống dịch bản thân, gia đình và cộng đồng.