Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)

BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MÃN TÍNH – COPD

Giới thiệu

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và khí thủng phổi là những bệnh thường gặp của phổi, có hàng triệu người mắc bệnh.
 
Giải phẫu học
Oxy là chất khí quan trọng sống còn đối với sự sống. Không có nó, tử vong xảy ra rất nhanh.
Phổi cho phép chúng ta nạp oxy vào máu.
Không khí chúng ta hít vào đến tiếp cận với máu ở sâu trong phổi.
Máu sau đó nhận đầy oxy và thải ra khí carbonic CO2 độc hại.
Khi chúng ta hô hấp, không khí đi vào thông qua miệng và/hoặc mũi. Từ đó không khí đi vào khí quản.
Từ khí quản, không khí đi vào ngày càng nhiều ống nhỏ hơn gọi là phế quản. Tận cùng các phế quản là các túi khí gọi là phế nang.
Thành của phế nang rất mỏng. Bên ngoài của thành phế nang có các mạch máu nhỏ. Thành phế nang rất mỏng cho phép oxy đi vào máu và cũng cho phép khí carbonic từ máu đi vào trong phổi để được thở ra ngoài.
Các phế quản lớn có cơ bọc chung quanh.
Thành trong của các phế quản này bài tiết ra những chất đặc biệt gọi là chất nhầy. Chất nhầy này giúp giữ lại bụi có trong không khí. Chất nhầy liên tục được tống ra khỏi phổi.
Các lông rất nhỏ, gọi là vi mao ở mặt ngoài của các tế bào phổi liên tục đẩy chất nhầy ra bên ngoài. Khi chất nhầy tích tụ đủ nhiều, nó được ho ra ngoài.
 
Triệu chứng và các nguyên nhân
COPD và khí thủng phổi là các tình trạng gây ra khó thở.
Các triệu chứng thường gặp là ho thường xuyên và đàm đặc.
Thở rít cũng có thể xuất hiện.
Bệnh nhân bị khó thở. Ngay cả các hoạt động thể chất tối thiểu cũng rất khó khăn vì khó thở.
Có thể cần đến oxy mang theo người để sống còn.
Các nhiễm trùng phổi trở nên thường xuyên.
Theo sau đó là sụt cân hoặc trầm cảm.
 
Nguyên nhân
Hút thuốc lá hoặc hút thuốc lá thụ động là nguyên nhân chủ yếu của COPD và khí thủng phổi.
Phơi nhiễm với các chất kích thích và ô nhiễm khác cũng có thể tác hại đến phổi.
Cũng có các tình trạng di truyền hiếm gặp, như thiếu antitrypsin, dẫn đến số lần nhiễm trùng phổi tăng lên.
Các nhiễm trùng phổi nặng cũng tác hại đến phổi.
Hút thuốc lá, các chất kích thích và các nhiễm trùng phổi có thể gây ra viêm các phế quản, viêm các phế nang, và viêm hầu hết các tế bào bên trong phổi.
Viêm làm các phế quản và các phế nang dày lên, làm hẹp lòng các phế quản và làm giảm khả năng trao đổi oxy với khí carbonic của phổi.
Vi mao cũng không thể đẩy chất bẩn tích tụ trong phổi ra ngoài. Điều này làm phát sinh đàm đặc, không dễ gì ho ra ngoài.
Điều này lại làm cho viêm nhiều hơn, làm tình trạng xấu hơn, tạo ra một vòng lẩn quẩn.
 
Chẩn đoán
Sau khi hỏi kỹ bệnh sử và nghe phổi của bạn, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm một thử nghiệm gọi là thăm dò chức năng hô hấp.
Mục đích của thử nghiệm này là xác định hoạt động của phổi tốt xấu đến đâu. Chụp X quang ngực cũng có thể được làm.
Các thử nghiệm máu chuyên sâu có thể kiểm tra số lượng khí oxy và khí carbonic trong máu của bạn.
Điều trị
Phòng ngừa COPD và khí thủng phổi tốt hơn là phải điều trị chúng.
Tránh hút thuốc và tránh khói thuốc lá từ người khác là cốt lõi của việc phòng ngừa tổn thương của phổi kèm theo những bệnh này. Tránh các chất kích thích và ô nhiễm cũng quan trọng.
Tương tự như vậy, hồi phục những tổn thương rất khó nếu người bệnh tiếp tục phơi nhiễm với khói thuốc lá và các chất ô nhiễm.
Trường hợp tổn thương phổi nặng, người bệnh cần đến những biện pháp đặc biệt để giúp làm giảm triệu chứng. Máy tạo ẩm có thể hữu ích.
Thuốc dãn phế quản có thể được dùng thử.
Các thuốc steroid như là prednisone có thể làm giảm viêm và có thể giúp làm dịu các triệu chứng này.
Vật lý trị liệu lồng ngực có thể giúp cải thiện việc ho và tống chất bẩn khỏi phổi.
Có thể cần đến kháng sinh để chống nhiễm trùng. Cũng có thể cần đến oxy hỗ trợ. Tuy nhiên, loại bỏ phơi nhiễm khói thuốc lá là biện pháp quan trọng nhất.
Người bệnh COPD nên chích ngừa cảm cúm hàng năm. Họ cũng nên sử dụng vắc xin phế cầu khuẩn. Vắc xin này phòng ngừa một số loại nhiễm trùng phổi. Tái sử dụng vắc xin sau 5 năm có thể cần cho người lớn hơn 65 tuổi.
Mới đây, một vài loại phẫu thuật đã được sử dụng để điều trị các tình trạng này. Chúng là một chỗ dựa cuối cùng, tiếc là chúng không thành công lắm trong việc làm dịu các triệu chứng này.
Tóm tắt
COPD và khí thủng phổi là các tình trạng phổi mạn tính có khả năng gây tử vong.
Trong những năm gần đây đã có những tiến bộ đáng kể trong việc hiểu rõ và điều trị những bệnh này.
Cách quan trọng nhất người ta có thể làm giảm nguy cơ mắc những bệnh này là TRÁNH XA việc hút thuốc.
Nguồn: MedlinePlus